Η ζωή μας από σήμερα το πρωί έγινε φτωχότερη αφού έφυγε από κοντά μας ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες γελοιογράφους, ο Βασίλης Χριστοδούλου. Ο κυρ Βασίλης ήταν αχώριστο δίδυμο με τον Αρχέλαο και οι γελοιογραφίες τους στο «Θησαυρό», στο «Ρομάντζο», στην «Αθηναϊκή» στη «Βραδινή» στην «Ημέρα» μεγάλωσαν γενιές και γενιές. Ποιος δεν θυμάται τους καταπληκτικούς Βαρελόφρονες, την χοντρή κ.α.?Τα τελευταία χρόνια έμενε στο Ν. Ηράκλειο μαζί με την αγαπημένη του κυρία Σούλα και αν και υπερήλικας( 90φεύγα) συνέχιζε να εργάζεται(σκιτσογραφούσε για την "Βραδυνή" ).
Είχα την τύχη να τον γνωρίζω προσωπικά και να γνωρίζω και την ανθρώπινη πλευρά του. Ήταν οικογενειακός μας φίλος. Ένας άνθρωπος γεμάτος αρετές αισιόδοξος, ευαίσθητος, φιλικός, χαμογελαστός, πανέξυπνος, χιουμορίστας,ταλαντούχος με τεράστια ψυχή και καρδιά σε κέρδιζε απ' την πρώτη στιγμή που τον έβλεπες Όταν η γειτόνισσα του τον ρωτούσε "τι κάνεις
κυρ Βασίλη" της απαντούσε με το ίδιο πάντα κυνικό του ύφος "τι να κάνω παιδί μου πεθαίνω σιγά σιγά"Η κηδεία του θα γίνει αύριο Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου στο νεκροταφείο του Ν. Ηρακλείου.
Το "naxosfan" θέλοντας να κάνει ένα μικρο αφιέρωμα στο μεγάλο Έλληνα Γελοιογράφο αναδημοσιεύει μια συνέντευξη του απο το www.os3.gr
Δείτε εδώ το τελευταίο αφιέρωμα που έκανε η ΕΤ 1 για τον Βασίλη Χριστοδούλου.
Ο Βασίλης Χριστοδούλου είναι αναμφισβήτητα μια θρυλική φυσιογνωμία της ελληνικής γελοιογραφίας. Ένας ακούραστος σκιτσογράφος που λάμπει με το χιούμορ του, από τη χρυσή (και ταυτόχρονα πολιτικώς δύσβατη) εποχή των «οικογενειακών περιοδικών», μέχρι σήμερα. Ο Χριστοδούλου, είναι ένας από τους κορυφαίους δημιουργούς της κοινωνικής, ηθογραφικής γελοιογραφίας. Μιας γελοιογραφίας που άνθησε μεταπολεμικά σε περιοδικά όπως ο «Θησαυρός» και το «Ρομάντζο». Όμως, επιμένει ακόμα. Σκιτσάρει καθημερινά από το 1948. Αποτέλεσμα μιας τέτοιας ασυνήθιστης εμμονής; Πάνω από 120.000
γελοιογραφίες! Ένας παραγωγικότατος δημιουργός που ενώνει δια μέσου της προσωπικής του εμπειρίας, όλες τις γενιές της μεταπολεμικής γελοιογραφίας. Από τον Φωκίωνα Δημητριάδη και τον Παύλο Παυλίδη, μέχρι τους σημερινούς ομότεχνούς του, πολιτικούς γελοιογράφους.Η γραμμή του καθαρή και απέριττη, είναι εν-τυπωμένη για τα καλά στο νεοελληνικό μας ασυνείδητο. Βαρελόφρονες, σεξοβόμβες, ξεμυαλισμένοι και (αναπόφευκτα) απατημένες σύζυγοι, αλλά και Ανδρέας Παπανδρέου και Φλωράκης και όλη η σύγχρονη πολιτική ιστορία. Όλοι έχουν περάσει από την πένα του.
Μια συζήτηση λοιπόν με το Βασίλη Χριστοδούλου. Τα βιώματα και οι αναμνήσεις μιας δημιουργικής ζωής γεμάτη σκιτσάκια . Ένας λόγος τόσο μεστός και αυτάρκης, ώστε μετράω τσιγκούνικα τις σπάταλες λέξεις μου πριν σας αφήσω στον ίδιο τον δημιουργό...
Κύριε Χριστοδούλου από που κατάγεστε;
Γεννήθηκα στον Πειραιά. Αλλά μεγάλωσα στην Αθήνα. Και στον Πειραιά πάλευα κάτι
έντυπα λίγο μετά την απελευθέρωση. Είχα τη μανία αυτή (με το σκίτσο) και πήγα τζάμπα σε ένα συνδικαλιστικό περιοδικό του Εργατικού Κέντρου Πειραιά. Και είχα τέτοιο πάθος... Σε ένα γραφειάκι έκανα τις διορθώσεις, έγραφα τον καθημερνό στοίχο, έκανα ρεπορτάζ στο λιμάνι... και το σκίτσο.Αυτό, πότε περίπου; Το '46, '47;
Μέχρι το '46 γιατί μετά τους διαλύσανε, τους κρεμάσανε αυτούς. Εγώ χάρισα απ του χάρου τα δόντια. Όχι ότι ασπαζόμουν την ιδεολογία. Εγώ την τρέλα μου είχα και γι αυτό ίσως τη γλίτωσα.
Επίσημα πότε αρχίσατε να κάνετε σκίτσα;
Άρχισα να βγάζω χρήματα από το '48 κιόλας, στο περιοδικό «Θησαυρός».
Πιο πριν είχατε ασχοληθεί με κάτι; Με κάποιο επάγγελμα; Είχατε σπουδάσει;
Δεν έχω σπουδάσει τίποτα. Είχα γραφτεί στη Σχολή Καλών τεχνών λίγο πριν τον πόλεμο, νεαρούλης, στο προκαταρκτικό έτος που το λέγανε τότε, και κηρύχτηκε ο πόλεμος και αντί για ζωγράφος, στην κατοχή έγινα ταβερνιάρης.
Εκτός από τον «Θησαυρό» σε ποια άλλα έντυπα δουλέψατε;
Χ-Όσα έντυπα υπήρχαν στο παρελθόν, έχω δουλέψει. Όχι έμμισθος. Με τακτική απολαβή ήμουν στον «Θησαυρό», στο «Ρομάντζο», στην «Αθηναϊκή» στη «Βραδινή» στην «Ημέρα» και σε ορισμένα αθλητικά όπως το «Φως». Α, και τη «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης...
Γίνατε γνωστός κυρίως με τις κοινωνικές γελοιογραφίες. Με την πολιτική γελοιογραφία πότε ασχοληθήκατε;
Θα σας πω. Εμφανίστηκα στον Παπαγεωργίου που ήταν ο εκδότης του «Θησαυρού» από μια
σύμπτωση. Του είχα γράψει ένα γράμμα για κάποια γελοιογραφία και μου λέει «ελάτε να σας γνωρίσω». Την ίδια εποχή ήταν και ο Αρχέλαος. Εκκολαπτόμασταν και οι δυο. Ζήτησε να δει αν κάνουμε γελοιογραφίες. Δηλαδή αν παράγουμε, διότι αυτός για να βάζει γελοιογραφίες στον «Θησαυρό», πλήρωνε ολόκληρο συνεργείο να λένε -ας πούμε στον Δημητριάδη- ιδέες, για να τις κάνει με τη γραμμή του και να λένε: «του Δημητριάδη». Είχε «τη χοντρή και τον Ζαχαρία» το οποίο και αυτό ο Παπαγεωργίου το είχε κλέψει από κάποιους τούρκους. Και μας υποχρέωνε να του δίνουμε ιδέες -και τις πλήρωνε τις ιδέες- αλλά τις έφτιαχνε ο Γάλλιας. Και με τη γραμμή του όλοι νόμιζαν ότι είναι του Γάλλια, ενώ...Λοιπόν θέλω να κάνετε μια ιδιαίτερη μνεία γι αυτόν τον άνθρωπο. Τον Παπαγεωργίου;
Ναι. Η ελληνική γελοιογραφία δεν υπήρχε. Όλες ήταν κομμένες από τα ξένα περιοδικά. Ο ανθρωποφάγος, ο ιεραπόστολος δεν ήταν ελληνικά. Ο Παπαγεωργίου ήταν τύπος λαϊκός και είχε την έμπνευση να στραφεί στον μπεκρή, τη γειτονιά, τη γεροντοκόρη... Και αυτή η γελοιογραφία φούντωσε. Ο κόσμος έπαιρνε του έλληνες τύπους. Λοιπόν, εγώ και ο Αρχέλαος αρχίσαμε ως εξής. Μου λέει (ο Παπαγεωργίου) μπορείς να φέρεις (γελοιογραφίες);... Ήθελε ν' απαλλαγεί απ' τους μεγάλους. Να κάνει φίρμες καινούργιες. Του λέω μπορώ. Μου λέει, πότε θα μου φέρεις; Του λέω σε δυο μέρες. Του πάω 40!
Τον βλέπω λοιπόν κι άρχισε και μονόγραφε. Τα είχα κάνει πρόχειρα σε δημοσιογραφικό χαρτί. Και όταν τα μάζεψε ματσάκια αυτά που είχε εγκρίνει, μου λέει: άντε στο λογιστήριο να τα πληρωθείς αυτά. Και μαζεύω κατοστάρικα δεν θυμάμαι, αρκετά χρήματα, σα να λέμε σήμερα προκαταβολή 1000 ευρώ. Ίσως και περισσότερο. Τι τα θες... Δεν κοιμήθηκα να κάνω σκίτσα.
Μπουκώθηκα. Και ο Αρχέλαος τα ίδια έκανε.
Ταυτόχρονα πήγατε με τον Αρχέλαο;
Μαζί είμαστε, την ίδια περίοδο. Αφού μετά γίναμε ένα ντουέτο αχώριστο που έφτασαν να λένε...ο κύριος Αρχέλαος Χριστοδούλου.
Αφού λοιπόν επιτύχαμε στον «Θησαυρό», άρχισαν να μας καλούν και στο «Ρομάντζο»..
Μαζεύαμε χρήμα εμείς. Όταν αποφάσισε να γίνει ο Παπαγεωργίου πολιτικός παράγων, να βγάλει εφημερίδα, την «Αθηναϊκή», μας κάλεσε να δει αν μπορούμε να κάνουμε Πολιτική γελοιογραφία.Α, μάλιστα...
Και θέλω να δώσουμε έμφαση στην προσπάθεια που έκανε. Ήταν ο πρώτος που αγάπησε, καθιέρωσε, κι έφερε στον τύπο την Ελληνική γελοιογραφία. Όταν έβγαλε την «Αθηναϊκή», τη γελοιογραφία την έβαζαν δεξιά, κάτω... Αυτός λοιπόν έκανε ζωνάρι επάνω με τρεις κάθε ημέρα- δυο δικές μου μια του Αρχέλαου, δυο του Αρχέλαου μια δική μου-, χρωματιστές. Πρωτοφανές! Ότι και να γινόταν, σεισμός, καταποντισμός, η γελοιογραφία υπήρχε. Από κάτω όλα τα άλλα. Και πήγε 125.000 φύλλα η εφημερίδα. Ένα φαινόμενο.
Τι εποχή γινόταν αυτό;
'51 '52 '53, αυτή ήταν η χρυσή εποχή.
Εντωμεταξύ εμείς καθιερωθήκαμε. Το ήθελε αυτός να μας κάνει φίρμα για να σβήσει τους άλλους . Κι έτσι κι έγινε. Οι άλλοι τραβηχτήκανε. Δεν μπορούσαν να μας συναγωνιστούν. Παιδιά εμείς...
Διάβασα κάπου ότι σας πήγαν μέχρι και στα δικαστήρια για μια γελοιογραφία;
(Γέλιο) ¨Έγινε το εξής. Κάθε ημέρα πηγαίναμε τις πολιτικές γελοιογραφίες στον Παπαγεωργίου. Πηγαίναμε σπίτι του και τον βρίσκαμε. Ήταν κοντά στην εφημερίδα. Περνάγαμε ωραία εκεί πέρα, πίναμε ουζάκια, πράγματα... Αυτός, όποια του άρεσε την ενέκρινε. Δεν τον ένοιαζε αν ήταν και τρεις του ενός.
Μια μέρα λοιπόν -επί Προέδρου Παπάγου και πρωθυπουργού Μαρκεζίνη-, κάναμε γελοιογραφίες και οι δυο και βγάζει συμπτωματικά 3 δικές μου. Αλλά εμείς είχαμε συμφωνήσει να μην προβάλλεται μόνο ο ένας ...κι έδωσα εγώ μια γελοιογραφία δική μου και την έκανε ο Αρχέλαος με τη γραμμή του. Να φαίνεται κι αυτός. Όπως μου έδινε και ο Αρχέλαος. Ε, ήταν του Αρχέλαου. Μία από αυτές τις γελοιογραφίες που ήταν η επιλήψιμη, έτυχε να την κάνει ο Αρχέλαος (γέλιο).
Ο Αρχέλαος την έκανε και είχε την υπογραφή...
Δική μου ήταν !(γέλιο). Αλλά αυτός εδιώχθη.
Αλλά η δίωξη αυτή είχε αβάντα μεγάλη. Έγινε σάλος... Με τον Αρχέλαο θα πρέπει να ήσασταν αχώριστοι.
Για τον Αρχέλαο έχω να πω ότι ήταν ένας ...λυπάμαι που πέθανε.. ένας υπέροχος συνάδελφος και φίλος. Είμαστε οικογενειακοί φίλοι. Γλεντάγαμε μαζί , ανέκδοτα έχουμε πολλά μαζί, και δυστυχώς πέθανε και σα να έμεινα ορφανός. Όταν πέθανε νόμιζα ότι είμαι με ένα πόδι.
Μετά, πως συνεχίσατε;
Όταν επρόκειτο να βγει η «Βραδινή», το 1962 περίπου, η «Αθηναϊκή δεν πήγαινε καλά. Και λέω, αν διώξει κάποιον από τους δυο μας, αυτός θα είμαι εγώ. Γιατί; Ήμουν ζωηρός. Διεκδικούσα. Εγώ φώναζα, εγώ έκανα... Πριν το κάνει αυτό, πάω στο Τζώρτζη τον Αθανασιάδη που σκοτώσανε- ήταν παλιός Πειραιώτης και με ήξερε- και του λέω έτσι κι έτσι. Μου λέει: Να έρθεις ρε. Σε αφήνει αυτός; Τι με αφήνει; Φεύγω μόνος μου. Και με προσλαμβάνει..
Και μένω ο μοναδικός γελοιογράφος της «Βραδινής» επί 22 χρόνια. Δηλαδή το επάγγελμά μου, ή μάλλον τη θητεία μου, την ανάλωσα σε δυο εφημερίδες. 22χρόνια στη «Βραδινή» και 12 στην «Αθηναϊκή». Ταμείο. (Από αυτές πήρα σύνταξη).
Από τότε έως τώρα που δουλεύω πάλι, έχω κάνει μια δεύτερη καριέρα. Άλλα 20 χρόνια δουλεύω εκτός ...εξωκοινοβουλευτικώς!. «Τήδε κακείσε» που λένε. Αγαπάω πολύ τη δουλειά που κάνω. Και ίσως γι' αυτό και κρατιέμαι.
Κάπου διάβασα ότι έχετε κάνει πάνω από 120.000 γελοιογραφίες;
Ίσως παραπάνω, παραπάνω. Να σας πω . Δημοσίευα περί τις 250-300 το μήνα. Έβαζα 10 στο Θησαυρό, 10 σε ένα περιοδικό του Μπότση, 10 στο Ρομάντζο, 2 και 3 την ημέρα στις εφημερίδες... δηλαδή έχω χάσει τον αριθμό. Ίσως να είναι περισσότερες. Δεν τα έχω φυλάξει. Αργότερα, κάποιος θα τα ξεθάψει αυτά.
Έχουν ταυτιστεί οι «βαρελόφρονες» με εσάς. Τους έχουμε δει όμως και από άλλους σκιτσογράφους.
Χμ...Κοιτάξτε, δεν ήταν ταχτικό. Το «Ρομάντζο», όποτε έβαζε γελοιογραφία με μπεκρή, τον έλεγε «βαρελόφρονα». Αλλά με την πάροδο των χρόνων, επειδή εγώ είχα ειδικότητα στους μπεκρήδες - είχα κάτι μπαρμπάδες μπεκρήδες, τους είχα μελετήσει-, το καθιερώσαμε «η ζωή των βαρελοφρόνων». Έκαναν κι άλλοι συνάδελφοι όπως κάναμε τη «χοντρή», αλλά η δική μου ήταν η καθιέρωση των Βαρελοφρόνων κι έμεινε μέχρι τέλος. Λόγω... ειδικότητος.
Παλιά είχατε αυτούς τους τύπους. Αν ξαναφτιάχνατε σήμερα κοινωνική σάτιρα, ποια πιστεύετε ότι θα ήταν τα αντίστοιχα θέματα;
Είναι άλλος τρόπος σάτιρας. Τα αδικήματα είναι τελείως διαφορετικά. Έχουν περάσει στο κομπιούτερ. Δεν είναι το ίδιο. Εμείς οι παλαιότεροι κρατάμε μια ισορροπία μεταξύ μοντέρνας εξέλιξης και παλιάς...
Αλλά έχω να πω το εξής. Το χιούμορ δεν παλιώνει. Αν σε κάνω εγώ εσένα σήμερα που είμαι 150 χρονών και χαμογελάσεις, σε έχω κερδίσει. Είμαι μαζί σου . Ή είσαι εσύ μαζί μου. Το αστείο είναι αστείο..
Παρακολουθώ με λύπη μου το εξής. Μερικοί είναι πολύ καλοί. Δεν θα πω όνομα. Για να καταλάβεις την γελοιογραφία, πρέπει να ενσκήψεις. Να τη μελετήσεις, να δεις, τι λέει εκεί επάνω; Α, εκεί παραπέμπει εκεί. Μα η γελοιογραφία είναι ή γέλασα ή δε γέλασα. Να ψάξω να δω πότε θα γελάσω; Αυτά είναι εγκεφαλικά πράγματα. Δεν θα επιζήσουν. Επιζεί ο κλασσικός τύπος γιατί ο άνθρωπος είναι ένας. Η φύση του να χαμογελάσει και ο τρόπος του να γελάσει είναι ένας. Δεν εκμοντερνίζεται το γέλιο. Το γέλιο παίρνει απλώς τις εποχές, όποιες και να 'ναι και τις διακωμωδεί.
Ποιους σκιτσογράφους θαυμάζατε; Ποιοι σας επηρέασαν;
Την εποχή που εμφανίστηκα ήταν στις δόξες του ένας Παύλος Παυλίδης. Και άλλοι πολλοί, αλλά για εμένα, ο Παυλίδης ήταν ο μεγαλύτερος πολιτικός και κοινωνικός γελοιογράφος...δεν ασχοληθήκανε μαζί του. ΄Ήταν δάσκαλος.
Και ο Δημητριάδης όσον αναφορά τη γραμμή του, αλλά ο Παυλίδης είχε ιδέες.
Υπήρχαν κάποιοι παλαιότεροι γελοιογράφοι, ένας Γκέιβελης, ένας Κορογιαννάκης. Αλλά δεν είχαμε καμία σύγκριση. Αυτοί φεύγανε, εμείς ερχόμασταν.
Καλό σου ταξίδι αθάνατε κυρ Βασίλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου