Μια άποψη για το Πνευματικό Κέντρο...και όχι μόνο....

Γράφει ο Γιώργος Α.Κρητικος

Αφορμή γι¨ αυτό το κείμενο, στάθηκε ένα θέμα που απασχολεί τον τελευταίο καιρό το Πνευμ. Κέντρο, και διαβάζοντας ένα σχόλιο των επισκεπτών, που λέει…..¨¨Κάτω τα χέρια από την αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου..¨, πιστεύω, καταλαβαίνουμε όλοι περί τίνος πρόκειται..

Ήμουν, εδώ και χρόνια, ενεργό μέλος στην Θεοσκέπαστη σαν ψάλτης, αλλά και παλιότερα στο Πνευματικό Κέντρο ως μέλος του συμβουλίου, και είμαι σε θέση να γνωρίζω αρκετά πράγματα , τα οποία, επισημαίνω ότι,  αποτελούν προσωπικές απόψεις και.......... εμπειρίες.

Τα τελευταία  χρόνια, λοιπόν, γίνεται μια προσπάθεια από 

πλευράς της εκκλησίας,  και γενικότερα της Μητροπόλεως,΄΄εισχώρησης΄΄ στο χώρο του Πνευμ. Κέντρου, με το αιτιολογικό ότι ο χώρος που στεγάζεται, ανήκει στην 
εκκλησία, ότι τα Πνευμ. Κέντρα τα έχουν οι ενορίες, ότι πρέπει να έχει ο εκάστοτε ιερέας κλειδί και να ΄΄ελέγχει΄΄, κατά κάποιο τρόπο, τις δραστηριότητες, και άλλα τέτοια…Υπήρξα μέλος του συμβουλίου του Πνευμ. Κέντρου, από το 1988 έως το 1993 και διαβάζοντας το καταστατικό που το διέπει, δεν παρατήρησα πουθενά να γράφει ότι συμμετέχει και το εκκλησιαστικό συμβούλιο στη λειτουργία του, ούτε ότι ο ιερέας διατηρεί κλειδί και εποπτεύει τις όποιες δραστηριότητες…Το χαρακτηρίζει σαν ξεχωριστό χώρο με δικό του συμβούλιο, διάρκειας ενός έτους, με αντικείμενο δράσης, πολιτιστικές και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες και σε περίπτωση διάλυσής του, τα περιουσιακά του στοιχεία πηγαίνουν στην πρώην Κοινότητα .…  

Πώς, όμως, ξεκίνησε κι έγινε το Πνευμ. Κέντρο;
Πώς, όμως, ξεκίνησε κι έγινε το Πνευμ. Κέντρο;

Μικρός που ήμουν, θυμάμαι στον συγκεκριμένο χώρο να υπάρχουν ξεχαρβαλωμένα παλιόσπιτα, αναξιοποίητα…Με πρωτοβουλία του τότε δραστήριου εφημέριου, Γεωργίου Προμπονά, και με προσωπική εργασία και προσφορά  όλων των Κωμιακητών….άλλος δυο μεροκάματα, άλλος εκατό τούβλα,  άλλος τρία τσιμέντα κτλ. ,  ο χώρος ΄΄μεταμορφώθηκε΄΄και φτιάχτηκε το κτίριο που ξέρουμε, με σκοπό να λειτουργεί όπως λειτουργεί, βάσει είπαμε του καταστατικού του, και όχι σαν ΄΄παρακλάδι΄΄ της εκκλησίας…

 Συνήθως, τα Πνευμ. Κέντρα που έχουν οι ενορίες, βρίσκονται στα υπόγεια των εκκλησιών, όπου η κατασκευή τους είναι αλληλένδετη με την κατασκευή του ναού, αλλά και όταν είναι ξεχωριστά κτίρια, συνήθως από δωρεές ή και ιδιόκτητα της εκκλησίας, εφόσον έχουν φτιαχτεί  με χρήματα της εκκλησίας ή με συγκεκριμένες δωρεές προς την εκκλησία γι¨αυτό το σκοπό, είναι φυσιολογικό να έχει η εκκλησία, η ενορία τον πλήρη έλεγχο και την εποπτεία τους …Με το δικό μας, όμως, υπάρχει αυτή η ιδιαιτερότητα που αναφέραμε και, ίσως, πάνω σ¨αυτό στηρίχθηκε η σύνταξη του καταστατικού και η όλη λειτουργία του. Προφανώς, η σύνταξη του καταστατικού που έγινε το 1983, έγινε εις γνώσιν του τότε εφημερίου, εκκλ. Συμβουλίου και ίσως και μητροπολίτου, χωρίς ανάμειξή τους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αφήνοντάς το αυτόνομο.

Εξάλλου, ουδέποτε απαγόρευσε το συμβούλιο του Πνευμ. Κέντρου, τον εκάστοτε εφημέριο της Θεοσκέπαστης, να χρησιμοποιείσει την αίθουσα, σε κάποια του εκδήλωση, ομιλία ή οτιδήποτε άλλο και θυμάμαι, συγκεκριμένα, τον αείμνηστο παπα-γιώργη Κοντοπίδη να διδάσκει εκεί,βυζαντινή και άλλη μουσική και τον πατήρ Παντελεήμων να χρησιμοποιεί την αίθουσα σε ομιλίες και άλλες δραστηριότητες….μάλιστα τις Κυριακές μεταδίδονταν απευθείας η Λειτουργεία, μέσω του σταθμού…

   Όμως, τα τελευταία χρόνια, η επιμονή απόκτησης δικαιώματος και στην ουσία, ελέγχου του Πνευμ. Κέντρου από την εκκλησία έχει γίνει εντονότατη και με προβληματίζει..

Πριν μερικές μέρες, σε κάλεσμα των φορέων του χωριού στη Μητρόπολη, επικράτησε το θέμα απόκτησης κλειδιού από πλευράς εκκλησίας και, μάλιστα, με παρουσία δικηγόρου.

  Αναρωτιέμαι, λοιπόν, γιατί  γίνεται αυτή η διατάραξη της ομαλής λειτουργίας του Πνευμ. Κέντρου…Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, το Πνευμ.Κέντρο πρωτοστατεί στα πολιτιστικά δρώμενα του χωριού, με ΄΄σωρεία΄΄εκδηλώσεων οι οποίες για κάποια χρόνια βρίσκονταν σε αδράνεια…από ΄΄κλήδονες΄΄ και ΄΄ζυμωτά΄΄ μέχρι ΄΄αλευριές΄΄, καθαρισμούς μονοπατιών, χορούς, κάλαντα κτλ..Μήπως σε κάποιους δεν αρέσει αυτή η δραστηριότητα και θέλουν να σταματήσει;

Επίσης, εκτός του Πνευμ. Κέντρου, στον ίδιο χώρο στεγάζεται ο σύλλογος γυναικών και ο αθλητικός όμιλος…Γίνονται, επίσης, στην αίθουσα ομιλίες, προβολές ταινιών, διάφορα σεμινάρια και μαθήματα κοπτικής-ραπτικής, ακόμη και καλαθομπλέξιμο.Επίσης, στην ίδια αίθουσα στεγάζεται και ο ραδιφωνικός σταθμός, που καθημερινά κρατάει συντροφιά και ψυχαγωγεί, όχι μόνο το χωριό μας, αλλά και τα γύρω χωριά και νησιά.Εάν, λοιπόν, θέλουν κάποιοι να  υπονομεύσουν την ομαλή λειτουργία των φορέων του χωριού με απαιτήσεις εποπτείας του χώρου όπου στεγάζονται, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους…

Η εκκλησία και γενικότερα η ενορία της Θεοσκέπαστης, έχει πολύ πιο ουσιαστικές ανάγκες και πολύ πιο σοβαρότερα προβλήματα, από αυτό που επιδιώκεται να γίνει στο Πνευμ. Κέντρο….

Θα μπορούσα να αναφερθώ εκτενέστερα και στα της εκκλησίας, έχοντας υπηρετήσει τον χώρο, επί σειρά ετών ως ιεροψάλτης  αλλά δεν θα σας κουράσω περισσότερο…

 Απλά, θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη ανασυγκρότησης της εκκλησίας, ξεκινώντας από το ελλιπές εκκλησιαστικό συμβούλιο, την εξεύρεση λύσης στο θέμα των ψαλτών, την επαναφορά ανθρώπων που είναι απαραίτητοι για την λειτουργία του ναού όπως νεωκόροι , καντηλανάφτες κτλ,την επαναφορά των παιδιών στο ιερό,που έχουν χαθεί τα τελευταία χρόνια, την επαναφορά του εκκλησιάσματος που για κάποια χρόνια ήταν το μεγαλύτερο στο νησί  και αφού μπορέσει και δημιουργηθεί μια ΄΄ετοιμοπόλεμη δυνατή ομάδα΄΄ να επισημανθούν, να ιεραρχηθούν και να προωθηθούν οι ανάγκες του ναού και πάντα, βέβαια, με σεβασμό στο χώρο, αλλά και στην αρχαιολογική αξία του ναού….Ο ναός ανήκει στον  τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο, προστατεύεται από κάποιες διατάξεις για την προστασία των αρχαιοτήτων και, φυσικά, κάθε παρέμβαση σ¨ αυτόν, πρέπει να συνοδεύεται από τεχνική έκθεση αρμόδιου μηχανικού..

Η ανάγκη αντικατάστασης των εξωτερικών επιχρισμάτων και η απομόνωση της υγρασίας, είναι το βασικότερο πρόβλημα του ναού, εξαιτίας του οποίου έχουν επηρεαστεί οι αγιογραφίες, το εσωτερικό του ιερού και άλλα σημεία του ναού.  Εκτός των άλλων, η υγρασία διεισδύει παντού, σε σκεύη, υφάσματα, βιβλία κτλ, Πρέπει, λοιπόν, να γίνει έκθεση αρμόδιου μηχανικού και με υπόδειξη της αρχαιολογίας, να διορθωθεί το πρόβλημα.

Το ρολόι της εκκλησίας, ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χωριού, παραμένει καθηλωμένο από τέλος Ιουλίου και δείχνει 12:26.Δεν μας τιμάει, μία δωρεά πενήντα και πλέον ετών ενός συγχωριανού μας, να είναι τόσο παραμελημένη.

Θα ήθελα να τονίσω ότι στην προσπάθεια αποκατάστασης των διαφόρων φθορών που έχουν επέλθει στον ναό, αλλά και στον καλλωπισμό κάποιων τοίχων,  μεμονωμένων χώρων, αλλά και περιβάλλοντα εξωτερικού χώρου, δεν επιτρέπονται προσωπικές παρεμβάσεις,χωρίς την γνώμη ειδικού,  γιατί αλλοιώνουν την αυθεντική μορφή του ναού και του χώρου γενικότερα, και κάποιες φορές προκαλούν ανεπανόρθωτη ζημιά, όπως έγινε με το βάψιμο των αγιογραφιών..χ

Αυτή είναι η εκκλησία στον Κυνίδαρο...Με την συντήρηση που έγινε, η πέτρα έμεινε καθαρή και έγινε αρμολόι με ειδικά υλικά...Κάτι παρόμοιο, είχε γίνει πριν μερικά χρόνια στην παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, παρουσία υπαλλήλων της αρχαιολογίας.

Εδώ, βλέπουμε, να έχει γίνει μια επένδυση πέτρας στον βόρειο τοίχο της εκκλησίας.....

Η δουλειά, φυσικά, των ανθρώπων που την έφτιαξαν, είναι αρίστη.....όμως τίθεται ένα ερώτημα....

Όταν προχωρήσει η αντικατάσταση των επιχρισμάτων, μήπως η έκθεση του μηχανικού και της αρχαιολογίας, επιβάλλει την αφαίρεση της επένδυσης, για να φθάσουν τα ειδικά υλικά μέχρι κάτω, αλλά και για φυσική αρμονία ολόκληρου του τοίχου,αν ας πούμε γίνει κάτι παρόμοιο με του Κινυδάρου,  και αν γίνει αυτό θα έχουν γίνει κάποιες εργασίες και θα έχουν δαπανηθεί κάποια χρήματα, άσκοπα;  Γι¨ αυτό και κατά την διάρκεια των εργασιών στον εξωτερικό χώρο της εκκλησίας, οι όποιες αντιρρήσεις και ενστάσεις, δεν είχαν κακή πρόθεση...απλά αποσκοπούσαν  στην αποφυγή ενεργειών που θα κατέστρεφαν, όπως , λίγο έλλειψε να γίνει στα παλιά παραδοσιακά, μαρμάρινα σκαλοπάτια που οδηγούν στην αυλή της εκκλησίας.

Αυθαίρετες ενέργειες, μάς στέρησαν, πριν από πολλά χρόνια το παλιό δεσποτικό, τμήμα των αγιογραφιών, που αναφέραμε, πολλές παλιές εικόνες, σκεύη κά.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη συνεργασίας όλων, φορέων και κατοίκων....

Περνάμε μια δύσκολη συγκυρία, οικονομική και όχι μόνο, αλλά και σε τοπικό επίπεδο είναι, πια,  φανερή η ανάγκη συμπαράστασης του ενός προς τον άλλον...Επιπλέον προβλήματα που έρχονται από το πουθενά, δεν έχουν θέση ανάμεσά μας..Η συνεργασία και η συννενόηση, πάντα φέρνουν θετικό αποτέλεσμα.Ένα τέτοιο αποτέλεσμα είχαμε στο πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου...Επι σειρά ετών, το εκκλ. συμβούλιο, το πνευμ. κέντρο, ο σύλλογος γυναικών και πολλοί εθελοντές, εκτιμώντας το πλήθως των προσκυνητών που κατέφθαναν απ¨όλο το νησί για  να τιμήσουν την μνήμη των Αγίων, προσέφεραν ένα κέρασμα..ένα πιάτο φαγητό κι ένα ποτήρι κρασί σε ένδειξη καλής θέλησης και ανθρωπιάς.  Δυστυχώς, την τελευταία φορά, αυτό δεν επετεύχθει...

Κλίνοντας, ελπίζω να πρυτανεύσει η λογική......το Πνευμ. Κέντρο να συνεχίσει την ομαλή λειτουργία του και η εκκλησία να παραμείνει φωτεινό παράδειγμα ενότητας, προσφοράς, διαφύλαξης και συνέχειας του χώρου και του ρόλου που υπηρετεί.....