Η παραβατικότητα στην αγορά εργασίας, κύριες μορφές της οποίας αποτελούν η αδήλωτη και ανασφάλιστη απασχόληση, συνιστούν μια διαχρονική παθογένεια της ελληνικής αγοράς εργασίας με τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος.
Οι συνθήκες ανομίας στην αγορά εργασίας οδηγούν πρώτα και κύρια στην καταστρατήγηση θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων και τον κλονισμό της κοινωνικής συνοχής. Αποστερούν το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα της χώρας από πολύτιμους πόρους που, μάλιστα, καλούνται εκ των υστέρων και μέσω γενικής φορολογίας να καλύψουν οι ίδιοι οι....
πολίτες. Δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ νόμιμων και παραβατικών επιχειρήσεων, καταστέλλουν την υγιή επιχειρηματικότητα, υπονομεύουν την ίδια την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Με δυο λόγια συνιστούν «οικονομικό και κοινωνικό έγκλημα».
Σε αυτό το πλαίσιο, η διασφάλιση της νομιμότητας στην αγορά εργασίας πρέπει να αποτελεί μια από τις κύριες προτεραιότητες μιας ευνομούμενης πολιτείας.
Έχοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, ως πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχουμε θέσει την αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας, πολύ ψηλά στις προτεραιότητες δράσης μας.
Κατά την άποψή μου δύο είναι τα «κλειδιά» για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της παρανομίας στην αγορά εργασίας.
Το πρώτο είναι μέσα από την περαιτέρω ενεργοποίηση και ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών του υπουργείου και τη δημιουργία «δικτύων» συνεργασίας για τον εντοπισμό και παραδειγματική τιμωρία των παράνομων πρακτικών. Με ένα νέο «μίγμα» αυστηρών και εντατικών ελέγχων. Οι οποίοι για να είναι αποτελεσματικοί θα πρέπει να διεξάγονται οργανωμένα, στη βάση στοχευμένης και στρατηγικής εστίασης και όχι στα «τυφλά».
Με αυτή ακριβώς τη λογική, θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική τη συνδρομή της Οικονομικής Αστυνομίας στο ελεγκτικό έργο της Επιθεώρησης Εργασίας που θεσμοθετήσαμε με πρόσφατο νόμο.
Το νέο μοντέλο ελέγχων, εξάλλου, θα ξεκινά ουσιαστικά από τις νέες δυνατότητες που μας παρέχει το σύστημα «Εργάνη», δηλαδή η βάση διαχείρισης της υποχρεωτικής υποβολής από 1η Μαρτίου των καταστάσεων και όλων των μεταβολών προσωπικού, από όλους τους εργοδότες της χώρας.
Η «Εργάνη» μπορεί πλέον να μας δίνει σε ζωντανό χρόνο, κάθε στιγμή και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, μια πλήρη ακτινογραφία της αγοράς εργασίας. Πόσοι και ποιοι προσλαμβάνονται ανά πάσα στιγμή, σε ποιο κλάδο και σε ποια επιχείρηση, σε ποια περιοχή της Ελλάδας. Πρόκειται για στρατηγικό εργαλείο πάνω στο οποίο θα βασιστεί με στατιστικά τεκμηριωμένο τρόπο η διεξαγωγή των ελέγχων. Ούτως ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη αποτελεσματικότητα. Και οι έλεγχοι να πραγματοποιούνται στη βάση δομημένου επιχειρησιακού σχεδιασμού και όχι «στα τυφλά».
Από εκεί και πέρα, αναδιαρθρώνουμε και ενοποιούμε τις δομές ελέγχου του υπουργείου, δηλαδή το ΣΕΠΕ και την ΕΥΠΕΑ, σε έναν ενιαίο ελεγκτικό φορέα.
Όλα τα παραπάνω συνδυάζονται με παλαιά και νέα θεσμικά εργαλεία για την αντιμετώπιση παρανομιών στην αγορά εργασίας υπάρχουν. Όπως για παράδειγμα η πρόσφατη θεσμοθέτηση ειδικών κυρώσεων και ελέγχων για περιπτώσεις αδήλωτης απασχόλησης ανέργων που λαμβάνουν, παράλληλα, επίδομα ανεργίας (ύστερα από εικονικές καταγγελίες σύμβασης). Ή η νομική θωράκιση των ελεγκτών του ΣΕΠΕ. Ή ο επίσης πρόσφατος νόμος 4052/2012 για την παράνομη απασχόληση λαθρομεταναστών, τον οποίο μάλιστα ενεργοποιήσαμε αμέσως, επιβάλλοντας ποινές κλεισίματος σε είκοσι επιχειρήσεις.
Από την άλλη πλευρά, θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς. Το δεύτερο, εξίσου σημαντικό, «κλειδί» για την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας, είναι να αναγνωρίσουμε και τις διαχρονικές ευθύνες της ίδιας της πολιτείας. Η οποία συντηρώντας ένα πολυδαίδαλο νομικό πλαίσιο για την εργασία και την επιχειρηματικότητα, διαμόρφωσε υψηλά κόστη συμμόρφωσης της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας με αποτέλεσμα πολλές φορές να δημιουργεί «κίνητρα» σε επιχειρήσεις αλλά και εργαζόμενους για παραβατικές συμπεριφορές.
Έτσι, ξεκινήσαμε καταρχήν μια αποφασιστική προσπάθεια μείωσης του «βάρους» (χρηματικού, διοικητικού, γραφειοκρατικού) που με διάφορες ρυθμίσεις είχε επιβληθεί σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους και οδηγούσε στην ανάπτυξη φαινομένων παραβατικότητας.
Τρία είναι τα σημαντικότερα βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.
Πρώτον, καταργήσαμε μεγάλο αριθμό γραφειοκρατικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων προς το ΣΕΠΕ, κατά τρόπο όμως ώστε να μην επηρεάζεται η αποτελεσματική ελεγκτική λειτουργία της Επιθεώρησης Εργασίας. Επιπλέον, καθιερώσαμε με το σύστημα «Εργάνη» την πλήρη ηλεκτρονικοποίηση της επαφής των επιχειρήσεων με ΣΕΠΕ και ΟΑΕΔ σε ό,τι αφορά στις δηλώσεις μεταβολής προσωπικού (προσλήψεις, απολύσεις, οικειοθελείς αποχωρήσεις, υπερωρίες, κ.λπ.).
Δεύτερον, ξεκινήσαμε τη σταδιακή μείωση του μη μισθολογικού κόστους (ασφαλιστικές εισφορές) κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες έως το 2016, πραγματοποιώντας την πρώτη μείωση κατά 1,1 μονάδες μόλις πριν λίγους μήνες, ενώ μέσα στο 2013 θα μειωθούν οι εισφορές άλλη μία (1) μονάδα.
Τρίτον και ίσως σημαντικότερο, δρομολογήσαμε και υλοποιούμε εντός του 2013 το μεγάλο έργο της απλοποίησης της εργατικής νομοθεσίας. Έργο που θα συρρικνώσει το διοικητικό βάρος των επιχειρήσεων, Θα τονώσει την εγχώρια μικρομεσαία αλλά δυναμική επιχειρηματικότητα, θα δημιουργήσει ελκυστικό κλίμα και για επενδύσεις μεγαλύτερης κλίμακας. Κυριότερα, όμως, θα εμπεδώσει κλίμα εμπιστοσύνης στις σχέσεις πολιτείας, εργοδοτών και εργαζομένων, με την καθιέρωση απλών, καθαρών και σταθερών κανόνων που ισχύουν για όλους.
Τέλος, με μια σειρά παρεμβάσεων αφορούν στην υιοθέτηση νέων διοικητικών διαδικασιών στο πεδίο της απόδοσης και είσπραξης των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί προληπτικά η εισφοροδιαφυγή. Αυτές οι παρεμβάσεις είναι η καθιέρωση του φορολογικού – ασφαλιστικού πιστοποιητικού, το ασφαλιστικό πιστοποιητικό για όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις (μικρές και μεγάλες), η διεύρυνση της εισφοροσυλλεκτικής βάσης με τον εξορθολογισμό και την επέκταση του εργοσήμου και η υποβολή της ΑΠΔ σε μηνιαία βάση.
Όλα τα παραπάνω συγκροτούν για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας. Η επιτυχία του, όμως, εξαρτάται όχι μόνο από τη συνέπεια με την οποία θα εφαρμοστεί από την πολιτεία και τα ελεγκτικά όργανα της, αλλά και από τη συνεργασία των ίδιων των επιχειρήσεων και των εργαζομένων.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου