Δεν ήταν λίγοι οι αιρετοί που στο άκουσμα της σχετικής είδησης …γέλασαν και θεώρησαν ότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη συνηθισμένη απειλή από την Κυβέρνηση. Όμως, αυτή τη φορά φαίνεται ότι είναι αλήθεια με την Κυβέρνηση να είναι περισσότερο από ποτέ αποφασισμένη όπως «περάσει» στους υπαίτιους δήμους τα πρόστιμα που θα επιβάλλει μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα το Ευρωδικαστήριο για χωματερές και λύματα, τιμωρώντας την απροθυμία της Αυτοδιοίκησης να βάλει το κοινό καλό πάνω από το όποιο πολιτικό κόστος επί δεκαετίες. Και βέβαια μία τέτοια κίνηση θα σημάνει πρόβλημα στις τσέπες των δημοτών καθώς θα θεωρηθούν «συνυπαίτιοι» για τις ....
πολύχρονες καθυστερήσεις. Το πιο ωραίο όμως της υπόθεσης; Οι δημότες θα έχουν την δυνατότητα να κινηθούν νομικά με τη σειρά τους εναντίον συγκεκριμένων δημοτικών αρχόντων, που επί σειρά ετών είτε μπλόκαραν, είτε απέφευγαν να δρομολογήσουν τις προβλεπόμενες λύσεις…
Περιπτώσεις
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Λίγο πριν συμπληρώσει εξάμηνο στη θέση του γενικού γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, ο Δημήτρης Καλογερόπουλος καλείται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο να συμβάλει στην αντιμετώπιση νέων καταδικαστικών αποφάσεων, την ίδια ώρα που στους 325 δήμους και τις 13 περιφέρειες της χώρας θα αναλαμβάνουν νέες διοικήσεις από τις οποίες θα εξαρτηθεί η υλοποίηση των σχεδιασμών για την αποφυγή τους. Και δυστυχώς το πρόβλημα έχει βαθιές ρίζες όπου οι παραβατικές διαχρονικά συμπεριφορές και η έλλειψη σχεδιασμού και ρεαλιστικών προγραμμάτων πρόληψης στη παραγωγή αποβλήτων έχει φέρει την Ελλάδα στο σημείο ..μηδέν. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο κατάλογος των καταδικαστικών αποφάσεων που βρίσκονται είτε σε τελικό, είτε σε κάποιο από τα προκαταρτικά στάδια μοιάζει ατελείωτος.
1. Πρόστιμο 23 εκατομμυρίων ευρώ εφάπαξ και ποινή 71.000 ευρώ την ημέρα (!) για τις χωματερές που συνεχίζουν να λειτουργούν, Αν και η Ελλάδα έχει καταδικαστεί για την ύπαρξη τους από το 2005 (!!!) Πρόκειται για τις 70 ανοικτές χωματερές (ΧΑΔΑ) όπου δεν ακολουθούνται καν διαδικασίες ταφής, προστασίας του υπεδάφους και αποκατάστασης, όπως γίνεται στους ΧΥΤΑ. Όταν η Ελλάδα δέχτηκε την πρώτη καταδίκη το 2005, λειτουργούσαν περισσότερες από 1.000 ΧΑΔΑ. Εννιά χρόνια αργότερα, ο αριθμός τους έχει μειωθεί καθώς λειτουργούν ακόμη 70, ενώ υπάρχουν και 213 που δεν λειτουργούν, αλλά ούτε και έχουν κλείσει με τις απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης. Σε μεγάλο ποσοστό (40%), οι εν λειτουργία ΧΑΔΑ βρίσκονται σε νησιά – ανάμεσά τους και αυτός της Νάξου. Τρεις στην Περιφέρεια Αττικής (Κύθηρα, Αντικύθηρα, Ύδρα), 16 στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (10 στις Κυκλάδες και 6 στα Δωδεκάνησα), 4 στο Ιόνιο (Παξοί, Διαπόντιοι), 4 στο Βόρειο Αιγαίο και ένας στην Κρήτη. Στην ηπειρωτική Ελλάδα, τη μερίδα λέοντος διεκδικεί η Πελοπόννησος με 23 ανοικτές χωματερές (Κορινθία, Μεσσηνία, Λακωνία, Αρκαδία), στις οποίες προστίθενται άλλες πέντε στην Ηλεία, η οποία όμως υπάγεται στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Τον κατάλογο της ντροπής συμπληρώνουν η Στερεά Ελλάδα (8 ΧΑΔΑ σε Λοκρίδα, Νότιο Εύβοια, Ευρυτανία, Φωκίδα) και η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη (6 σε Έβρο - Δράμα). Η τελική πρόταση του εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα κατατεθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και αναμένεται να περιλαμβάνει εισήγηση και για τρεις ακόμη χωματερές στην Παιανία Αττικής, στους Πέρα Γαληνούς Ηρακλείου και τον Μαρουλά Ρεθύμνου.
2. Πρόστιμο 10 εκατομμυρίων ευρώ εφάπαξ και 20.000 για κάθε ημέρα που δεν υπάρχει αποκατάσταση επικρέμαται (τελική απόφαση τον ερχόμενο Δεκέμβριο) και για την έλλειψη επεξεργασίας στα αστικά λύματα επειδή δεν λειτουργούν μονάδες βιολογικού καθαρισμού σε περιοχές της Αττικής (Ραφήνα, Ν. Μάκρη, Μαρκόπουλο, Αρτέμιδα) και τη Λευκίμμη Κέρκυρας.
3. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξετάζει ακόμη σειρά καταγγελιών που αφορούν: α) ΧΥΤΑ που λειτουργούν με ελλείψεις, όπως στο Καλαμάκι Ζακύνθου, στο Τεμπλόνι Κέρκυρας, στο Καρβουνάρι Θεσπρωτίας, στο Μεσολόγγι, στη Μαυροράχη Θεσσαλονίκης, στη Μύκονο, στη Λιβαδειά, στην Πάτρα και το Κιάτο, β) ΧΑΔΑ που έχουν θεωρητικώς κλείσει, αλλά τα έργα αποκατάστασης δεν προχωρούν και υπάρχουν υπόνοιες πως γίνεται παράνομη διάθεση απορριμμάτων, γ) Βιολογικούς καθαρισμούς που επίσης λειτουργούν με ελλείψεις, όπως στο Κρανίδι και τις Πρέσπες. δ) Ελλείψεις και υποβάθμιση του περιβάλλοντος- σε λίμνες όπως η Κορώνεια και εκείνη της Καστοριάς.
Πρόστιμα
Και όπως αναφέρει ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων κ. Καλογερόπουλος «Μετά την Εισαγγελική Πρόταση στις 4/9/2014 και την έκδοση της απόφασης θα αρχίσουν να μετρούν τα πρόστιμα. Άρα, ο πρώτος στόχος είναι το πολύ έως το τέλος του 2014 να έχουν κλείσει οι 70 ενεργοί ΧΑΔΑ. Η ύπαρξη έστω και ενός ενεργού ΧΑΔΑ συνεπάγεται χρηματικές κυρώσεις σε βάρος της χώρας, οι οποίες βάσει του νόμου μετακυλίονται στους δήμους, ακόμη και σε φυσικά πρόσωπα». Μάλιστα, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 34611 που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ πριν από λίγες μέρες (1/8/2014), ο υπουργός Εσωτερικών καταλογίζει τα πρόστιμα που πλήρωσε το Δημόσιο με πληθυσμιακά κριτήρια, ενώ στην περίπτωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης «τα οφειλόμενα ποσά παρακρατούνται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους». Οι ΚΑΠ είναι βασικό και σταθερό έσοδο για κάθε δήμο. Υπάρχουν μικροί δήμοι που ζουν με ΚΑΠ 50.000 ευρώ το μήνα, οπότε ο καταλογισμός ποσού (έστω και μέρους των 71.000 ευρώ/μέρα) θα τον οδηγήσει είτε στη χρεοκοπία είτε σε αύξηση των τελών που καταβάλλουν οι κάτοικοι. Αυτό που ενοχλεί πάντως είναι ότι φτάσαμε στο σημείο …μηδέν παρά το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια διατέθηκαν πόροι εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για έργα αποκατάστασης και υποδομές σύγχρονης διαχείρισης που κόλλησαν κυρίως σε «τοπικές αντιδράσεις για το πού θα γίνει η χωροθέτηση».
Επιμερισμός
Πως θα γίνει ο επιμερισμός με βάση το νόμο 4042/12 και την εξειδίκευσή του με
κοινή απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Οικονομικών (ΦΕΚ 2113Β); Όπως ορίζεται, το πλήρες ποσό των προστίμων που θα καταλογίσει στην Ελλάδα το Ευρωδικαστήριο για τις χωματερές και τα λύματα θα μεταβιβαστεί στους υπαίτιους, δήμους ή (σπανιότερα) Περιφέρειες. Στις περιπτώσεις ομαδικών παραβάσεων (εκεί, δηλαδή, όπου οι παραβάτες είναι πολλοί) το πρόστιμο θα επιμερίζεται. Ο επιμερισμός θα βασίζεται κατά 40% στο πληθυσμιακό μέγεθος του δήμου και κατά 60% στον βαθμό συμμόρφωσης. Στην περίπτωση πλήρους συμμόρφωσης ο υπαίτιος απαλλάσσεται. Με τον τρόπο αυτό η Πολιτεία επιβραβεύει δήμους που δραστηριοποιήθηκαν και δημιούργησαν τις υποδομές. Η πρόοδος του κάθε δήμου θα πρέπει να πιστοποιείται, λ.χ., με την απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων ενός ΧΥΤΑ, τη δημοπράτησή του, την πιστοποίηση εργασιών εν εξελίξει κ.λπ. Όσον αφορά τη διαδικασία, την απόφαση για τον καταλογισμό (ή επιμερισμό) των προστίμων θα λαμβάνει το υπουργείο Εσωτερικών. Στην περίπτωση προστίμων που αυξάνονται ημερησίως, το ΥΠΕΚΑ θα ζητά από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις πληροφόρηση για τη δρομολόγηση ή μη λύσης και την πορεία αυτής, με βάση την οποία θα υπολογίζει την οφειλή. Στην περίπτωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, «τα οφειλόμενα ποσά παρακρατούνται κατά τη διαδικασία κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων» (ΚΑΠ). Παράλληλα, για την απουσία αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με πρόστιμο έως και 11,5 εκατ. ευρώ, αλλά και χρηματική ποινή 47.762 ευρώ την ημέρα, καθώς δεν έχει συμμορφωθεί πλήρως με την προηγούμενη καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου, το 2007. Η αρχική καταδίκη αφορούσε 23 πόλεις, κωμοπόλεις και οικισμούς και σε 17 περιπτώσεις το πρόβλημα έχει αντιμετωπιστεί.
Νάξος
Τι συμβαίνει στη Νάξο; Όπως είναι γνωστό, ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων αντιμετωπίζει την επιβολή προστίμου ύψους 42.500 ευρώ για: την ανεξέλεγκτη απόρριψη και διάθεση των στερεών αποβλήτων σε ενεργό ΧΑΔΑ στη θέση «ΞΗΡΟΚΑΜΠΟΣ», τη μη ολοκλήρωση της διαδικασίας αποκατάστασης των Ανενεργών Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) με έργα αποκατάστασης, τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων χωρίς την απαιτούμενη άδεια, τη λειτουργία εγκατάστασης αποθήκευσης και μεταφόρτωσης ανακυκλώσιμων στερεών αποβλήτων, χωρίς Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή Πρότυπη Περιβαλλοντική Δέσμευση. Η εισήγηση έγινε από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, μετά από έλεγχο που πραγματοποιήθηκε το χειμώνα ενώ έγινε γνωστό τέλη Ιουνίου… Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων έχει προχωρήσει σε έφεση μέσω της δικαστικής οδού και η οποία θα εκδικαστεί το προσεχή Φθινόπωρο. Από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε η παρούσα δημοτική αρχή ήταν ενήμερη για το ότι υπήρχε καταδικαστική απόφαση από το 2005 (κάτι που ισχύει για όλη την Ελλάδα όσον αφορά τους ΧΑΔΑ) και προσπάθησε να βρει λύσεις έχοντας ως όπλο έγγραφη άδεια (σ.σ. κάτι που δυστυχώς δεν είχε αντίκρισμα στη διάρκεια του ελέγχου καθότι ο ΧΑΔΑ είναι παράνομος από την πρώτη στιγμή λειτουργίας του) από την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε δεύτερο βαθμό (Νομαρχία) που τους έδινε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν μόνο τον έναν ΧΑΔΑ (στη θέση Ξηρόκαμπος) κλείνοντας παράλληλα και προχωρώντας σε έργα αποκατάστασης όλους τους υπόλοιπους που βρίσκονταν στα όρια δικαιοδοσίας του νέου πολυνησιακού Δήμου.
Κινήσεις
Όπερ κι εγένετο. Ο ένας μετά τους άλλους οι ΧΑΔΑ έκλεισαν και πλέον έχουμε μπει στη λογική της αποκατάστασης με χρονοδιάγραμμα (οριστικό και αμετάκλητο) το τέλος του 2015 ακόμη και για τον ΧΑΔΑ στον Ξηρόκαμπο. Παράλληλα, ετοιμάζεται αρχές Σεπτεμβρίου η έναρξη των εργασιών στη κορφή Ξύδη όσον αφορά τη δημιουργία ΧΥΤΑ με τον κ. Πολυκρέτη – αρμόδιο αντιδήμαρχο – να έχει δηλώσει στο τελευταίο δημοτικό Συμβούλιο για το συγκεκριμένο θέμα ότι «μόλις δημιουργηθεί το πρώτο κύτταρο στη κορφή Ξύδη θα κλείσει οριστικά ο ΧΑΔΑ στο Ξηρόκαμπο». Άρα, το ζήτημα προφανώς είναι να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες στη Κορφή Ξύδη, οι αποκαταστάσεις των ΧΑΔΑ και στα πέντε νησιά, να βρεθεί ο τόπος εγκατάστασης του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στην περιοχή της Δρυμαλίας (προφανώς έχει αποκλειστεί η περίπτωση στο Τσικαλαριό και το κυριότερο; Να πειστούν οι επιθεωρητές όταν έρθουν ότι γίνονται με σοβαρότητα και με βάση αυστηρό χρονοδιάγραμμα όλες αυτές οι ενέργειες. Σε διαφορετική περίπτωση; Οι δημότες θα υποστούν το πρόστιμο και αυτοί με τη σειρά τους έχουν δυνατότητα δικαστικής απάντησης. Και κανείς δεν θέλει να ζήσει ένα τέτοιο σκηνικό…
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΛΙΑΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου