ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ . Γ. ΒΡΟΥΤΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "REAL NEWS"

 Υπάρχει πρόβλημα με τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού; Θα το ανοίξετε πάλι και αν ναι προς ποια κατεύθυνση;

Οι παράμετροι του  ασφαλιστικού συστήματος είναι υπο  εξέταση από τη στιγμή που η ποσοστιαία συνεισφορά του κρατικού Προϋπολογισμού στο σύνολο της ετήσιας συνταξιοδοτικής δαπάνης κυμαίνεται - εδώ και πολλά χρόνια – σε υψηλά επίπεδα. Παράδειγμα, φέτος από την προβλεπόμενη συνολική δαπάνη των 27 δις για συντάξεις, ποσοστό μεγαλύτερο από 55% θα προέλθει από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Γνωρίζετε ήδη ότι με το νόμο 3863/10, ο οποίος υπενθυμίζω έχει ψηφιστεί από το....

2010, θα επέλθουν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δομικές αλλαγές που θα εφαρμοστούν από την 1^η Ιανουαρίου 2015. Ωστόσο, είναι ήδη από σήμερα αναγκαία τόσο η εξειδίκευση και ο τρόπος εφαρμογής αυτών των αλλαγών, όσο και η ενδεχόμενη επικαιροποίηση τους υπο το πρίσμα των αλλαγών που έχουν μεσολαβήσει τα τρία τελευταία χρόνια. Αυτό ακριβώς θα είναι το αντικείμενο της ειδικής Επιτροπής για το Ασφαλιστικό που θα συγκροτήσω το Σεπτέμβρη.

Πάντως, κάποιες από τις διατάξεις του 3863/10 εφαρμόζονται ήδη, όπως π.χ. αυτές που αφορούν την αναμόρφωση του πλαισίου των αναπηρικών συντάξεων, τις αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων, τη συνταξιοδότηση μελών οικογενείας, την απασχόληση συνταξιούχων, τη διαδοχική ασφάλιση και την ασφάλιση με εργόσημο, ενώ αυτές που προβλέπεται να αρχίσουν στο μέλλον αφορούν στο νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος, κ.λπ.

2. Προχωράτε προς ενοποίηση όλων των ταμείων;

Θίγετε τον πυρήνα του προβλήματος. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι γενικά το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας ήταν – και ακόμη είναι - ένα κατακερματισμένο μωσαϊκό, ένα σύνολο εξαιρέσεων και ειδικών καθεστώτων. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν περισσότεροι από 90 διαφορετικοί κλάδοι και τομείς με οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια, διαφορετικά πλαίσια εισφορών και παροχών, ασύμβατα πληροφοριακά συστήματα.

Προχωρούμε με γρήγορους ρυθμούς σε μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές προς την κατεύθυνση της ενοποίησης δομών και λειτουργιών. Παράδειγμα, η πρόσφατη δημιουργία του Κέντρου Είσπραξης Οφειλών (ΚΕΑΟ) βασίζεται στην ενιαία αντιμετώπιση του προβλήματος της εισπραξιμότητας των ληξιπρόθεσμων  εισφορών, ενώ  σε εξέλιξη βρίσκεται και η πραγματική ενοποίηση των κλάδων εντός των ταμείων που προέκυψαν από παλαιότερες συγχωνεύσεις ταμείων κύριας σύνταξης.

Από την άλλη, τέτοιες διαρθρωτικές αλλαγές συνιστούν οι ενοποιήσεις 15 επικουρικών ταμείων υπο τη σκέπη του ΕΤΕΑ, καθώς και η θέσπιση ενιαίου μαθηματικού τύπου για τον υπολογισμό των παροχών. Διασφαλίζοντας έτσι, την ισότιμη απονομή των παροχών, στη βάση των εισφορών που έχουν καταβληθεί, κυριότερα όμως, ότι και οι επόμενες γενιές θα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ.

Σε κάθε περίπτωση, όλοι πλέον κατανοούμε ότι έχει παρέλθει οριστικά η εποχή που λειτουργούσαμε – και ως πολίτες, αλλά κυρίως ως πολιτικό σύστημα - με βάση την εφήμερη και δανεική ευδαιμονία του σήμερα, σαν να μην υπάρχει αύριο και επόμενες γενιές.

3. Δεσμεύεστε ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις συντάξεων;

Όχι, δεν θα υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις συντάξεων. Όπως θα συνεχιστεί και η προσπάθεια μας να αποκαταστήσουμε ακόμη παραμένουσες αδικίες και στρεβλώσεις του συστήματος.

Γιατί, δεν είναι μόνο ο λειτουργικός εξορθολογισμός και το οργανωτικό νοικοκύρεμα που περιέγραψα πιο πάνω και τα οποία θα συνεχιστούν απρόσκοπτα.

Είναι και το ότι με την ανάπτυξη από την 1^η Ιουνίου του ηλεκτρονικού εργαλείου «ΉΛΙΟΣ», ενός από τα πιο προηγμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο συστήματα ελέγχου και παρακολούθησης των συντάξεων, γνωρίζουμε με ακρίβεια και κάθε χρονική στιγμή οτιδήποτε αφορά τις ροές (και διαρροές) της κοινωνικής ασφάλισης. 

Είναι, τέλος, η πολιτική μας βούληση και αποφασιστικότητα να δώσουμε οριστικές και βιώσιμες λύσεις σε ένα χρονίζον πρόβλημα που το υποτροπίασαν οι αδράνειες και οι στρουθοκαμηλισμοί του παρελθόντος.

4. Τι θα γίνει με τις ομαδικές απολύσεις; Θα αλλάξετε το νομοθετικό πλαίσιο; Θα επιτρέπονται με veto υπουργού;

Πράγματι, μεταξύ των επικαιροποιήσεων του Μνημονίου περιλαμβάνεται η  υποχρέωση της χώρας να χαρτογραφήσει το νομικό καθεστώς των ομαδικών απολύσεων σε σύγκριση με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Εάν και εφόσον προκύψουν σημαντικές αποκλίσεις, τότε πρέπει να κοιτάξουμε το ενδεχόμενο διορθωτικών παρεμβάσεων.

Σε κάθε περίπτωση, δεν  πρέπει να μας φοβίζουν οι αλλαγές και, πολύ περισσότερο, αν μέσω αυτών συγκλίνουμε με τις καλύτερες πρακτικές των προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών.

5. Έχει αποδώσει η ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα χρέη των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ;

Η ρύθμιση για  τις ληξιπρόθεσμες οφειλές - που, πάντως, δεν αφορά μόνο τον ΟΑΕΕ αλλά όλα τα ασφαλιστικά ταμεία – είναι, το τονίζω ξανά, η τελευταία ευκαιρία για διευθέτηση ασφαλιστικών εκκρεμοτήτων. Και σίγουρα χρειάζεται κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα για να αποτιμηθεί η εφαρμογή της. Μέσα στο Σεπτέμβριο, εκτιμώ, θα μπορούμε να πούμε πιο ουσιαστικά πράγματα για αυτό το ζήτημα.

6. Και στην Έκθεση της Κομισιόν τονίζεται η ανάγκη να αντιμετωπιστεί η ανεργία. Τι θα κάνετε;

Η αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, αλλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το υπουργείο Εργασίας και συνολικά για την κυβέρνηση. Έχουμε εκπονήσει και ήδη υλοποιούμε, σχέδιο επείγουσας παρέμβασης και μεγάλης κλίμακας, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους. Με νέα θεσμικά εργαλεία και καινοτόμα προγράμματα, στη βάση της διάγνωσης των πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας. Την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιάσω και επίσημα αυτό το ολοκληρωμένο Action Plan για την Απασχόληση.

Στο πλαίσιο αυτού  του Σχεδίου, την επόμενη επίσης εβδομάδα υπογράφω υπουργική απόφαση, με την οποία ξεκινά άμεσα πρόγραμμα για 50.000 θέσεις κοινωφελούς εργασίας, κυρίως σε Δήμους, Περιφέρειες, ΚΕΠ, ασφαλιστικά ταμεία και δικαστήρια. Πρόκειται για δράση δαπάνης 160 εκ ευρώ που απευθύνεται ιδίως σε ανέργους, μέλη νοικοκυριών χωρίς κανένα εργαζόμενο, και τα οποία θα προσληφθούν σταδιακά από τον Οκτώβριο μέχρι τέλος του έτους, με κριτήρια εισοδηματικά και με τις διαδικασίες  του ΑΣΕΠ.

Παράλληλα, 75.000 νέοι έως 29 ετών θα έχουν ευκαιρία εισόδου στην αγορά εργασίας με voucher το 2014, ενώ είναι ήδη σε εξέλιξη παρόμοια δράση του 2013 για 45.000 νέους.

7. Τι θα κάνετε με την καθυστέρηση καταβολής των συντάξεων του ΙΚΑ;

Είναι ένα πραγματικά δύσκολο ζήτημα, ιδίως εν μέσω της γενικότερης διαδικασίας αναδιοργάνωσης των δημόσιων υπηρεσιών. Εκείνο όμως που μπορώ να διαβεβαιώσω είναι ότι αυξάνουμε το επίπεδο της προσωρινής σύνταξης που αποδίδει το ΙΚΑ στο 90-95% της τελικής, από 80% που είναι σήμερα, αμβλύνοντας σημαντικά αυτό το πρόβλημα.

8. Τι σκοπεύετε να κάνετε με την αξιοποίηση των ακινήτων των ασφαλιστικών ταμείων;

Δεν μπορώ να δεχθώ τα παράδοξα και προκλητικά που υπήρχαν τόσα χρόνια με αυτό το ζήτημα. Π.χ. ένα ασφαλιστικό ταμείο να μισθώνει κτήριο από ιδιώτη με υπέρογκο μίσθωμα, ενώ υφίσταται γειτονικό, ιδιόκτητο κτήριο άλλου ασφαλιστικού ταμείου που παραμένει ανεκμετάλλευτο.

Δεν μπορώ να κατανοήσω ότι η καταβαλλόμενη δαπάνη για το σύνολο των ακινήτων που μισθώνει το υπουργείο από ιδιώτες ανέρχεται ετήσια στα 19,5 εκ ευρώ (έστω και αν είναι σημαντικά μειωμένη από τα 25,5 εκ πέρυσι), ενώ τα αντίστοιχα έσοδα από εκμισθώσεις ιδιόκτητων ακινήτων ανέρχονται μόλις στα 15 εκ ευρώ. Και αυτό συνέβαινε, κυρίως, επειδή δεν υπήρχε μια ολιστική αντιμετώπιση της αξιοποίησης αδρανών ακινήτων από το σύνολο των ασφαλιστικών φορέων. Κάθε ασφαλιστικό ταμείο είχε τη δική του περιουσιακή πολιτική, το ένα ταμείο δεν «έβλεπε» το άλλο.

Δύο είναι τα κομβικά εργαλεία που θα υποστηρίξουν αποτελεσματικά το εγχείρημα της εξυγίανσης σε αυτό το πεδίο. Καταρχήν, η νέα πρότυπη και συνεχώς επικαιροποιούμενη ηλεκτρονική βάση δεδομένων ακίνητης περιουσίας «ΕΣΤΙΑ», για την αποτελεσματική και διαφανή διαχείριση της περιουσίας. Αλλά και η υπό σύσταση εταιρεία αξιοποίησης ακινήτων – με τη νομική μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας - η οποία θα εισαχθεί μελλοντικά στο χρηματιστήριο και θα λειτουργήσει με τους όρους και τα εργαλεία μιας σύγχρονης οικονομίας και κτηματαγοράς.

9. Τι ζήτημα προέκυψε με την καταβολή των οικογενειακών επιδομάτων;

Γνωρίζετε ήδη ότι  τόσο με το επίδομα στήριξης τέκνων – το οποίο για πρώτη φορά απευθύνεται  σε οικογένειες με ένα ή δύο  παιδιά με χαμηλά εισοδήματα – όσο  και το ειδικό επίδομα τριτέκνων  και πολυτέκνων, διαμορφώσαμε ένα  ολοκληρωμένο δίκτυο υποστήριξης της οικογένειας που βασίζεται στη δικαιοσύνη, την αναλογική κατανομή κοινωνικών παροχών και τα όρια αντοχής του προϋπολογισμού. Η έμφαση που αποδίδουμε ως κυβέρνηση στη στήριξης της οικογένειας υποδηλώνεται και από το γεγονός ότι τα οικογενειακά επιδόματα είναι ο μοναδικός δημοσιονομικός δείκτης που αυξήθηκε στον προϋπολογισμό του 2013. Το κονδύλι αυτό από 566 εκατ. ευρώ το 2012, ανέβηκε στα 755 εκατ. ευρώ το 2013.

Από εκεί και πέρα, μετά από δειγματοληπτικούς ελέγχους των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, διαπιστώσαμε ότι μεγάλος αριθμός δικαιούχων δεν έχουν υποβάλλει ακόμη το έντυπο Α21 – όπως προβλέπει η νέα διαδικασία - προκειμένου να τους καταβληθεί το επίδομα. Για αυτό το λόγο καλέσαμε τους πολίτες που δικαιούνται την παροχή αυτή, να υποβάλλουν άμεσα το σχετικό έντυπο, ακόμη και εάν έχουν ήδη υποβάλλει τη φορολογική τους δήλωση.

10. Αν τεθεί θέμα από την τρόικα κατάργησης των δώρων στον ιδιωτικό τομέα και θέμα μείωσης του κατώτερου μισθού τι θα πράξειη κυβέρνηση;

Ζήτημα κατάργησης των δώρων στον ιδιωτικό τομέα ούτε υφίσταται για την κυβέρνηση ούτε έχει τεθεί από την τρόικα. 

Όσον αφορά  τον κατώτατο μισθό, το έχω πει  πολλές φορές και το επαναλαμβάνω για μια ακόμη, ότι ο κατώτατος μισθός θα παραμείνει σταθερός στα σημερινά επίπεδα μέχρι και το τέλος του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, το τέλος του 2016.

Εκείνο όμως που πρέπει να υπενθυμίσω είναι ότι πρόσφατα θεσμοθετήσαμε ένα νέο, καινοτόμο μηχανισμό προσδιορισμού του κατώτατου μισθού  - που θα ισχύσει από το 2017 και μετά - και ο οποίος μας φέρνει πιο κοντά στα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις διεθνείς πρακτικές. Ένα νέο σύστημα που θα βασίζεται τόσο στην τριμερή διαβούλευση  - κράτος, εργαζόμενοι, εργοδότες – όσο και, για πρώτη φορά,  στην επιστημονική τεκμηρίωση των δεδομένων της οικονομίας.

Πρόκειται για ένα πρωτότυπο, σύγχρονο και αποτελεσματικό σύστημα που θα προσδιορίζει το κατώτερο «κατώφλι» ασφαλείας των αμοιβών στην οικονομία. Και πάνω από αυτό, εργαζόμενοι και εργοδότες θα έχουν – όπως και σήμερα εξάλλου έχουν - τη δυνατότητα να συμφωνούν μόνοι τους υψηλότερους μισθούς από τον κατώτατο.