HAIRCUT οικονομικών επιστημών

Γράφει ο Νίκος Μαρούλης*
Μπήκε λοιπόν, σιγά σιγά, στην ζωή μας και ένας επιπλέον ορος των οικονομικών, που δεν είναι άλλος από το “haircut” . Και επειδή, (δυστυχώς), πλέον, το επίκεντρο των προσωπικών μας προβλημάτων, είναι συνυφασμένο με την άσχημη πορεία της ελληνικής οικονομίας και τις επιπτώσεις αυτής, στον οικογενειακό μας προϋπολογισμό, ας εξηγήσουμε τουλάχιστον, τι σημαίνει η οικονομική ορολογία “haircut”.
Καταρχήν, υπενθυμίζω, όπως είχα παρουσιάσει σε παλαιότερο αρθρακι μου, ότι ένας τρόπος δανεισμού της οικονομίας μιας χώρας, είναι μέσω της έκδοσης ομολόγων 3ετους ή 5ετους ή μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας. Αυτή την στιγμή, για παράδειγμα, ομόλογα του ελληνικού δημοσίου έχουν, οι ελληνικές τράπεζες περίπου 45 δις σε ευρώ, καθώς και τα ασφαλιστικά ταμεία περί των 25 δις σε ευρώ, ενώ........ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στους διάφορους κατόχους ομολόγων του ελληνικού δημοσίου συγκαταλέγονται γερμανικές τράπεζες με περίπου 27,5 δις σε ευρώ (από 50 δις που ήταν πριν 1 χρόνο) και κυρίως γαλλικές τράπεζες με 40 δις σε ευρώ (από 62 δις πριν 1 χρόνο) και οι οποίες βέβαια προσπαθούν άρον, άρον να ξεφορτωθούν όσα άλλα μπορούν!!!
Σήμερα λοιπόν, η ελληνική οικονομία, λόγω της πολύ κακής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει, δείχνει ότι δεν μπορεί, να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της, οι οποίες είναι, να ξεπληρώσει τους κάτοχους ομολόγων του ελληνικού δημοσίου και έτσι εξετάζεται να προχωρήσει σε αναδιαπραγμάτευση του χρέους της.
Η αναδιαπραγμάτευση του χρέους με τους δανειστές μπορεί να γίνει κυρίως με 2 τρόπους.
1ος τρόπος. Χρονική επιμήκυνση, δηλαδή λήγει η προθεσμία και το κράτος ζητεί χρονική μετάθεση αποπληρωμής μέσω της έκδοσης νέου ομολόγου αντικαθιστώντας το παλαιό, αυτό βέβαια μπορεί να γίνει, είτε, συναινετικά από τις 2 πλευρές (καλό σενάριο) ή μη συναινετικά, (κακό σενάριο) oπότε ο δανειζόμενος κάνει αυτό που τον συμφέρει, αλλά, στο μέλλον θα τον περιμένουν στην γωνία ξανά οι δανειστές με τις ανάλογες συνέπειες!!!
2ος τρόπος. “haircut”, αυτό σημαίνει στα οικονομικά, απομείωση της αξίας του ομολόγου κατά ένα ποσοστό (%), δηλαδή, για παράδειγμα, αν συμφωνήσουν οι 2 πλευρές σε “haircut” της τάξεως του 30%, αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι, αν το ομόλογο έχει αξία 100.000 ευρώ, θα επιστραφούν στον δικαιούχο 70.000 ευρώ.
Και σίγουρα, αμέσως θα σκεφτείτε « ωραία ας γίνει “haircut” να γλιτώσουμε αυτά που χρωστάμε στους ξένους τραπεζίτες επενδυτές!!», ναι αλλά μην ξεχνάμε ότι επενδυτές του ελληνικού δημοσίου είναι και τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία τα οποία είπαμε ότι κατέχουν ομόλογα αξίας 25 δις σε ευρώ, άρα σε περίπτωση “haircut” της τάξεως του 30% θα έχουν απώλειες 7.5 δις σε ευρώ, το οποίο με τη σειρά του θα οδηγήσει προφανώς σε δυσκολία πληρωμής πολλών υποχρεώσεων όπως κυρίως των συντάξεων κτλ!!!
Δεν χρειάζεται βέβαια να αναφέρω την κακή εικόνα και δυσπιστία που δημιουργεί το ελληνικό δημόσιο στους ξένους επενδυτές, οι οποίοι έχουν τα κακό συνηθειο και δεν ξεχνούν ποτέ!!!. Την Αργεντινή για παράδειγμα δεν την δανείζει ακόμα κανείς!!!
Στη διεθνή οικονομική βιβλιογραφία και κυρίως η διεθνής εμπειρία, έχει δείξει ότι ο πιο ανώδυνος τρόπος είναι ο 1ος, ενώ στην 2η περίπτωση, οι συνέπειες είναι πιο οδυνηρές. Βέβαια στην περίπτωση της Ελλάδας, υπάρχει μη ιστορικό, όσο αφορά την περίπτωση χώρας της ευρωπαϊκής ένωσης και μόνον, οπότε θα καταγραφούν οι συνέπειες ως οδηγός και σε άλλες χώρες της Ε.Ε. που κινδυνεύουν όπως Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία κτλ.
*Ο Νίκος Μαρούλης είναι καθηγητής οικονομικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.